Tijdens een OM zitting wordt de verdenking besproken en krijgt u een strafvoorstel. U voert het gesprek met een officier van justitie of een parketsecretaris. Het OM kan een dergelijk voorstel doen bij meerderjarige verdachten voor maximaal 120 uur werkstraf/leerstraf en alleen voor strafbare feiten waar een maximum gevangenisstraf op staat van minder dan 6 jaar. Bij de OTP (minderjarigen) geldt een maximale taakstraf van 60 uren.
Hoe verloopt een TOM- en OTP-zitting?
Bij de TOM- en OTP-zittingen (minderjarigen) gaat het om verdachten die verdacht worden van het plegen van een klein vergrijp. U moet daarbij bijvoorbeeld denken aan bijvoorbeeld openlijke geweldpleging, eenvoudige mishandeling, winkeldiefstal, diefstal, bedreiging, vandalisme met geringe schade of belediging van een ambtenaar in functie. Ook andere zaken kunnen geschikt zijn voor een OM zitting.
Nadat de politie het onderzoek naar het strafbare feit heeft afgerond, stuurt de politie het strafdossier (vaak ‘zaaksdossier’ genoemd) naar de officier van justitie. De officier van justitie kan dan bij lichtere strafbare feiten besluiten om u in aanmerking te laten komen voor een Taakstrafzitting Openbaar Ministerie (TOM). of, als u minderjarig bent, een Oproep Ten Parkette (OTP). U krijgt namens de officier van justitie van de parketsecretaris een uitnodiging om te verschijnen op de TOM-zitting. U mag zich tijdens de TOM-zitting net als bij een normale zitting laten bijstaan door een advocaat. Net als bij een gewone zitting is dit geen verplichting.
Uitnodiging (oproeping) voor een TOM-zitting
Als u een advocaat wilt inschakelen, moet u wel zelf actie ondernemen. Uw advocaat wordt namelijk niet automatisch op de hoogte gesteld van uw TOM-zitting. In de uitnodiging van de parketsecretaris staat het parketnummer vermeld. Met dit parketnummer kan uw advocaat zich namens u bij het parket aanmelden en als uw advocaat en een kopie van het dossier opvragen. Aan de hand van dit dossier kunt u dan de kansen en mogelijkheden van uw zaak bespreken. In de uitnodiging staat verder duidelijk vermeld waar en wanneer u moet verschijnen. Ook staat in de uitnodiging omschreven van welk strafbaar feit u wordt verdacht.
Op de dag van de TOM-zitting
In sommige arrondissementen vinden de TOM/OTP-zittingen plaats in de rechtbank, in andere arrondissementen moet u op het parket zelf te verschijnen.Op de dag van de TOM-zitting meldt u zich bij de portier van het arrondissementsparket of het gerechtsgebouw. De portier zal u vervolgens vertellen waar u moet zijn.Eenmaal binnen kunt u zich melden bij de bode. De bode zal dan noteren dat u aanwezig bent. In sommige arrondissementen vindt er voorafgaand aan de TOM-zitting nog een gesprek plaats met een medewerker van de reclassering. Dit gesprek vindt dan plaats in de rechtbank. In andere arrondissementen is het gebruikelijk dat een medewerker van de reclassering voorafgaand aan de zitting contact met u opneemt.
Vindt de TOM-zitting plaats in het gerechtsgebouw dan zal de bode de zaak uitroepen. Houdt u er rekening mee dat zeker op het einde van de dag de TOM-zittingen uit kunnen lopen. Het kan dus zijn dat u (even) moet wachten. De TOM-zitting is een besloten aangelegenheid. De TOM-zittingen zijn niet open voor publiek en belangstellenden. De officier van justitie wordt tijdens een TOM-zitting vaak vertegenwoordigd door een parketsecretaris.
Naast de parketsecretaris zit de griffier. De griffier maakt aantekeningen van de zitting en werkt ze na de zitting uit. De parketsecretaris zal uw persoonsgegevens verifiëren en met u de zaak bespreken en zal u een voorstel doen.Neem altijd een legitimatiebewijs mee naar de TOM-zitting.
Het voorstel van het OM
Tijdens een TOM/OTP-zitting kan u een van de volgende voorstellen gedaan worden:
- Een (voorwaardelijke) taakstraf en/of leerstraf (maximaal 120 uur).
- Het betalen van een geldsom (via acceptgiro of direct contact of via pin).
- Het vergoeden van de eventuele schade.
- Het seponeren onder bepaalde voorwaarde(n).
- Een combinatie van deze voorwaarden.
Wordt de zaak door de parketsecretaris geseponeerd, dan betekent dit dat hij de zaak als het ware terzijde legt zonder oplegging van een verdere sanctie (taakstraf- en of leerstraf etc.) Wel kan de parketsecretaris een sepot aan bepaalde voorwaarden verbinden. U moet dan bijvoorbeeld denken aan de voorwaarde dat u zich binnen een proeftijd van twee jaren niet schuldig mag maken aan een strafbaar feit.
Als u akkoord gaat met het voorstel en u voldoet aan de voorwaarden, dan wordt uw zaak niet meer aan een rechter voorgelegd. De voorstellen van de parketsecretaris kunnen gunstiger zijn dan de straf die de officier van justitie zal eisen als het wel op een zitting voor de strafrechter aankomt, maar dit is zeker niet altijd zo. Daarnaast mist u de kans op vrijspraak als uw zaak wel door een rechter wordt behandeld.
Als u de voorwaarden niet nakomt, bijvoorbeeld indien u de acceptgiro niet binnen de daarvoor gestelde termijn voldoet, of als u de taak- of leerstraf niet of niet naar behoren uitvoert. dan kan de officier van justitie u alsnog dagvaarden en komt uw zaak alsnog voor de rechter.
OTP-zitting
Een OTP-zitting verloopt eigenlijk exact hetzelfde als een TOM-zitting. Een belangrijk verschil is wel dat de Raad voor de Kinderbescherming een adviesrapport uitbrengt dat wordt opgesteld nadat met de minderjarige en zijn ouders/verzorgers en eventuele informanten (leraar, mentor, begeleider etc.) is gesproken. De Raad voor de Kinderbescherming geeft in het rapport ook een strafadvies. Als voorwaarde bij de OTP kan de zogenaamde ‘maatregel Hulp en Steun’ worden opgelegd.
Deze maatregel duurt maximaal 2 jaar en bestaat uit gesprekjes tussen de minderjarige en zijn begeleider. De begeleiding is gericht op het oplossen van concrete problemen in de directe leefomgeving (thuis, school, vrije tijd etc.). Hierover worden dan afspraken gemaakt waar de minderiarige zich aan moet houden. De jongere wordt gecontroleerd en min of meer onder toezicht gehouden.
De ouders van de minderjarige mogen bij de OTP-zitting aanwezig zijn en worden hiertoe ook uitgenodigd. Bij de OTP-zitting mag het OM maximaal een taak/werkstraf voorstellen voor de duur van 60 uur. Minderjarige verdachten hebben vaak recht op kostenloze rechtsbijstand. Als er op de OTP-zitting een taakstraf van meer dan 20 uren wordt aangeboden of een geldsom vanaf 115 euro wordt voorgesteld, krijgt de minderjarige verdachte automatisch een advocaat toegewezen.